Yüz Kırıkları ve Travması

Yüz travmaları sonrasında yaraların en az yara izi kalacak şekilde iyileşmesi için, ilk onarım sırasında maksimum özen göstermek çok önemlidir. Bu noktada dokuyu en iyi değerlendiren bölüm olan plastik cerrahiye önemli görevler düşmektedir.

• Yüz Yaralanmaları Nedir ?
• Yüz Kırıklarında İlk Değerlendirme
• Yüz Kırıklarında Ameliyat Ne Zaman Yapılır?
• Yüz Kırıklarında Ameliyat Nasıl Yapılır?
• Göz Altı Kemiği Kırıklarında Görme Etkilenir mi?
• Bakım ve Beslenme
• Riskler ve Komplikasyonlar

Yüz Yaralanmaları Nedir ?

Ağır travmalara bağlı oluşan yüz yaralanmalarındaki yüz kemik kırıklarında (burun kırıkları, alt çene kırıkları, üst çene kırıkları, elmacık kemiği kırıkları ve alın kemiği kırıkları) plak vida sistemleri kullanılarak başarılı şekilde cerrahi tedaviler yapmak plastik cerrahinin ilgi alanına girmektedir. Yüz travmalarında ayrıca fasial sinir yaralanmaları ve tükürük bezi kanalı yaralanmalarında mikrocerrahi teknikle dokular kliniğimizde başarılı şekilde onarılabilmektedir.

Yüz Kırıklarında İlk Değerlendirme

Yüz kırıkları; genellikle ev, iş ve trafik kazaları nedeniyle oluşurlar. Bu yaralanmalarda deride ve yüzün yumuşak dokularında genellikle açık yaralar görülürken bazen de yaralanma özelliğine bağlı olarak deri sağlıklı olabilir. Yüz yaralanmaları değerlendirilirken ilave kafa travması, gövde-batın travması ve  ekstremite yaralanmaları da araştırılmalıdır; çünkü hayati yaralanmalara öncelik verilmesi çok önemlidir.

Yüz Kırıklarında Ameliyat Ne Zaman Yapılır?

Yüz kırıklarında röntgen ve tomografi ile kırık bölgeler tespit edilerek cerrahi tedaviye gerek olup olmadığı plastik cerrahınız tarafından değerlendirilip karar verecektir. Yüz kemik kırığının özelliğine göre bazen cerrahınız ameliyata gerek olmadığına sadece takip yapılmasının yeterli olduğuna da kadar verebilir. Plastik cerrahınız tarafından kırığın özelliğine göre ameliyatın gerekli olduğuna kadar verilirse birkaç gün içinde (açık kırıklarda ve çene kırıklarında kısa sürede) ameliyatınız planlanacaktır.

Elmacık kemiği kırıklarında ise şişliklerin geçmesi için birkaç gün beklenebilir. Ameliyat planlandığında ameliyattan önce hasta en az 6-8 saat aç bırakılır. Yüz kırıklarında ağız bol su ile sık sık gargara yapılarak temiz tutulmalıdır. Yara iyileşmesini kötü etkilediği için sigara bırakılmalıdır.

Yüz Kırıklarında Ameliyat Nasıl Yapılır?

1. Yüz kırıklarında ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır.
2. Kırığın yerine göre alt dudağın iç kısmından, üst dudağın iç kısmından, gözaltında (subsilier), göz yanından kaş üzerinden, çene altından girilerek kırık hatları uç uca getirilir ve plak vidalar ile kırıklar sabitlenir.
3. Burun yaralanmalarının cerrahi tedavisinde ise sıklıkla derinin kesilmesinden kapalı yöntem ile burun boşluğundan girilerek kırık burun kemikleri yükseltilebilir veya nasal septum-burun bölmesi - düzleştirilebilir.
4. Kullanılan plak vida sistemleri bazen ömür boyu kalabileceği gibi bazen de 1-2 yıl sonra tekrar bir müdahale ile çıkartılabilirler.
5. Ameliyat sırasında nadiren ilk gün kullanılmak üzere idrar sondası uygulanmaktadır. Bir iki gün sonra idrar sondası çekilecektir.

Göz Altı Kemiği Kırıklarında Görme Etkilenir mi?

Göz yuvasını oluşturan kemiklerden göz taban kısmında oluşan kısımda oluşan kırıklarda görme etkileneceğinden plastik cerrahınız ilave olarak göz hekimlerinin değerlendirmesine göre yapılacak cerrahi işlemi planlayacak, çift görmeyi düzeltmek için gerekirse leğen kemiğinden alınan kemik parçası ile göz tabanını onaracaktır.

Bakım ve Beslenme

Yüz kemik kırıklarında ilk günler ağız içinde ödem sık görülür, operasyon alanlarından kan sızabilir. Burun içinde ihtiyaç olduğunda tampon yerleştirilebilir. Alt ve üst çene kırıklarında kırıkların hareket etmemesi için genellikle konuşma yasaklanır, dişler hareket ettirilmez, ısırarak bir şey yenmesi engellenir. Genellikle ilk beslenme sıvı gıdalarla olur; ancak doktorunuz izin verdikten sonra yumuşak gıdalarla beslenmeye geçilir.  Ağız temizliği çok önemlidir, sık sık ağız gargarası yapılır.

Pansumanlar çoğu zaman kapatılarak yapılmakla birlikte bazı durumlarda pansumanın açık tutulması gerekebilir. Buna doktorunuz karar verecektir. Drenler ortalama 1–3 gün, deri üzerindeki erimeyen dikişler genellikle 5-7 günde alınır. Ağzınızdaki dikişler eriyebilen türdendir. Genellikle ilk hafta ameliyat bölgenizi ıslatmadan yarım duşlar almanıza izin verilir. 1. haftadan itibaren tam duş alınabilir. 4 haftadan önce havuz ve denize girmenize izin verilmez.

Riskler ve Komplikasyonlar

• Ameliyat bölgesinden kanama,
• Yara enfeksiyonu,
• Kaynaşma sorunları,
• Yüzde sinir yaralanmaları.

Yüz kırıklarında yaralanmaya veya cerrahiye bağlı nadiren sinir hasarları sonucu alt dudakta ve çene bölgesinde hissizlik, dilde tat alma -hissetme kusuru, yüzde mimik kaslarında çalışma kusuru olabilir. Bu tür sinir yaralanmaları genellikle 6- 12 ayda düzelebileceği gibi kalıcı da olabilir.

Yüz travmasında bir süre normal beslenmedeki kısıtlamalar nedeniyle kilo kaybı sık görülür; ancak gıda takviyeleri ile bu önlenebilir.

Yüz travmasına bağlı göz hareketlerini sağlayan kaslarda sıkışmaya bağlı olarak göz hareketleri geçici ya da kalıcı bir süre olarak kısıtlanabilir. Çift görme (diplopi) gelişebilir. Kırığın büyüklüğüne bağlı olarak, gerektiğinde göz tabanını onarmak için kulaktan, burundan ya da doktorun uygun gördüğü herhangi bir kıkırdak ya da kemik dokudan parça alınabilir. Operasyonda bu kaslar sıkıştıkları alandan çıkarılsalar bile hastanın bu şikayetleri geçmeyebilir. Nadiren görme kaybı da gelişebilir.

Yüz yaralanmalarında uygulanan plaklar enfeksiyonda, ele gelme durumlarında, soğuk havalarda hassasiyet durumlarında çıkartılır. Eğer şikayet yoksa çıkartılması şart değildir.

Yüz yaralanmalarında eşlik eden diş yaralanmaları nedeniyle diş kırılması veya diş kaybı da sık görülür. Operasyon sonrasında dişlerin normal oturması beklenir, ağız kapanışında dişler düzgün oturmaz ve çiğneme bozulabilir, tekrar operasyon gerekebilir.

Yüz kemik kırıklarında kullanılan plak ve vidalar sonraki zamanda verdiği rahatsızlık hissi nedeniyle çıkartılabilir. Yüz yaralanmaları sonrasında yüzde oluşan yara izleri için yara izini azaltmaya yönelik yara izi revizyonları uygulanabilir.